SALA
S ‘ l t (neopunisch), Sala(ta) of Salathos (gr/rom), šella
(tegenwoordig).
De Chella necropool ligt in het stadsdeel Khalifa van Rabat
op 2,5 kilometer ten Zuidoosten van de Medina en 750 meter ten westen van de
Oued Bou Regreg. Het is nu een Islamietische begraafplaats uit de 14e
eeuw na Chr, die geplaatst werd op de resten van de Romeinse Sala colonia (40
-250 na Chr). De Romeinse nederzetting was weer geplaatst op een Fenicische of
Carthaagse plek vanuit de 3e eeuw v.C en dat werd toen al Chella genoemd.
Althans volgens ArchNet (Digital Library ASO2630). De Dictionnaire de la
Civilisation Phénicienne et Punique komt tot een hogere ouderdom (7e-6e
eeuw v.C) en bovendien een andere plek?, namelijk 2 kilometer van het centrum
en 3 kilometer van het estuarium van Bou Regreg.
SALA
S 'lt
(neopunisch), Salata) or Salathos (g / ROM), Sella (nowadays).
The next
Phoenician settlement on the coast we encounter at Sella at the mouth of the
Oued Regreg. The Chella necropolis is located in the district Khalifa of Rabat:
2.5 kilometers southeast of the Medina
De Fenicische naam betekent “rots” en dat slaat
waarschijnlijk op de Kasbah des Oudaïda op de linkeroever van de Oued Bou
Regreg. De klassieken melden het volgende over de plaats:
- Pomp.Mela (III 107): “Van
deze als behoorlijk klein te noemen plaatsen, gelden als de meest welvarende
ver gelegen van de zee het meer Gilda, Volubilis en Banasa, en dichter [aan
de kust] Sala en Lixos aan de
Lixos-rivier [Lukkus].
- Plinius (NH V 9.13): “De
inboorlingen vertellen in elk geval dat aan de kust op 150 mijl van Sala de
Asana uitloopt, een rivier met brak water maar met een aanzienlijke haven.”
- Ptolemeus (IV 1,2; 6,2): noemt Sala aan de Salarivier even
na Thamusida.
Vanuit de 7e-6e eeuw v.C zijn er enige
Fenicische resten opgegraven, zoals een restant van een gebouw en veel rode
keramiek. In de 1e eeuw v.C slaat de plaats nog zijn eigen munten
met de Neo-Punische naam, waaruit een zekere autonomie blijkt onder de
Mauretaanse vorsten. Onder waarschijnlijk Claudius wordt het een romeinse
nederzetting. Trajanus maakt van het municipium een colonia, zoals genoemd in
de Itin.Anton.6.4. Ook op de Peutingerkaart komt de plaats voor en wel direct
na Thamusida. P.Cintas (Contribution....) meldt, dat in Rabat/Salé zelf niets
werd gevonden. In Chella zijn echter wel pre-Romeinse scherven (3e
eeuw v.C) gevonden en onder de boulevard Reine ligt een necropool uit de 2e
eeuw v.C. Andere vondsten zijn een lamp en een vaas uit de 1e eeuw
v.C.
The
Phoenician name means "rock" and probably refers to the Kasbah des
Oudaïda on the left bank of the Oued Bou Regreg. The classical writers report
the following about the place:
- Pomp.Mela
(III 107): "From this fairly small as to name places, are considered the
most prosperous far from the sea the more Gilda, Volubilis and Banasa, and
closer [to shore] Sala and Lixos at the Lixos -river [Lukkus].
- Pliny (NH
F 9:13): "The natives say in each case that on the coast 150 miles away
from Sala is the Asana, a river with brackish water but with a significant
port."
- Ptolemy
(IV 1.2; 6.2): refers to the Sala
Sala River
From the
7th-6th century BC there are some Phoenician remains unearthed, like the
remains of a building and lots of red-burnished ceramics. In the 1st century
BC, the city still makes its own coins with the Neo-Punic name, which demonstrates
some autonomy under the Mauritanian kings. Under Claudius the town probably
becomes a Roman settlement. Trajan makes of the municipium a colonia, as
mentioned in the Itin.Anton.6.4. Also on the Peutinger Map is the place
mentioned and immediately after Thamusida. P.Cintas (Contribution ....) reports
that there was nothing found in Rabat
Er zijn enige Neo-Punische inscripties bekend, waarvan de herkomst
tamelijk onzeker is, maar sommigen neigen ernaar ze toe te schrijven aan
Chella.
Zie: J.Février
(Inscriptions puniques et neopuniques).
Voorts komen er twee gedenkstenen uit Rabat. Van een veel
later datum zijn echter de Hebreeuwse inscripties uit het museum van Rabat met
de namen Aharon en de rabbijn Ab(raham), zoon van Izaak, zoon van ......
(waarschijnlijk 1606-1607 na Chr).
Louis Chatelain in CRAI nr.4, 1930 maakt gewag van: “Le
Forum de Sala”. Hij geeft het eerste resultaat weer van de opgravingen te
Chellah, waarbij de Romeinse laag wordt bereikt. Hij vindt inscripties uit 144
en 165 na Chr met o.a. een lijst van namen met notabelen. De
inwoners van Sala worden aangeduid als “Salenses”. Men wil
dan een triomfboog oprichten.
Op het eerste gezicht komt Sala niet voor in het reisverslag
van Hanno. De plaats bestond waarschijnlijk eigenlijk ook al. Als dit zo is,
dan is het wel opmerkelijk, dat Hanno de bestaande Fenicisch/Punische
nederzettingen niet noemt in zijn reisverslag. Het kan natuurlijk zo zijn, dat
de Griekse versie van zijn reisverslag slechts een excerpt was en dat we dus
veel meer informatie missen.
Map 3.18:Inscriptions antiques du
Maroc L.Galand/J.Fevrier Paris 1966
Map 173: 14.1930 Le forum de Sala. Louis Chatelain. CRAI 74e jaar
nr 4
Map 8.8:Contribution a l'étude de l'expansion carthaginoise au Maroc P.Cintas
institut des hautes‑études
Map 173: 14.1930 Le forum de Sala. Louis Chatelain. CRAI 74e jaar
nr 4.
Map 59.4. Dictionnaire de
la civilisation Phénicienne et Punique E.Lipinski Brepols, 1992 Leuven
There are
some Neo-Punic inscriptions known, whose origin is rather uncertain, but some
tend them due to Chella.
See: J.Février
(puniques Inscriptions et neopuniques).
Furthermore,
there will be two memorial stones in Rabat museum of Rabat
Louis Chatelain
in CRAI 4, 1930 mentions: "Le Forum de Sala". He gives the first results back from
the excavations at Chellah, where the Roman layer is reached. He finds
inscriptions from 144 and 165 AD, including a list of names of notables. The residents
of Sala are designated as "Salenses". They will then set up a
triumphal arch.
At first
glance, Sala does not appear in the travelogue of Hanno. The place probably was
there actually already. If so, it is
remarkable that Hanno does not mention existing Phoenician/Puni settlements in
his travelogue. It may be natural so because the Greek version of his travel
was only an excerpt and that we miss so much more information.
Literature:
Map 3:18:
Inscriptions antiques du Maroc L.Galand / J.Fevrier Paris 1966
Map 173: 14.1930
Le forum Sala. Louis Chatelain. CRAI 74th year No. 4
Map 8.8:
Contribution a l'étude de l'expansion carthaginoise au Maroc P.Cintas Institut
des hautes études marocaines.
Map 173: 14.1930
Le forum Sala. Louis Chatelain. CRAI 74th year No. 4.
Map 59.4.
Dictionnaire de la civilization Phénicienne et Punique E.Lipinski Brepols, 1992
Leuven.
Sala 4.
R.Rebuffat finds
in 1974 old ruins in the vicinity south of Rabat (Vestiges antiques sur la côte
occidentale de l’Afrique au sud de Rabat, AntAfr.8 p.25-49). Ten years later J.Boube excavates
one unique mighty Phoenician building. (Les origines phéniciennes de Sala de Mauretanie, BAC nr.17B, 1981-1984,
p.155-170). Phoenician
Sala was a tiny settlement. The Mauretan and later the Roman town were much
greater. But the origin was Phoenician!
Literature: P.Rouillard,
Aires de recherches, Morocco in : La civilisation phénicienne et punique,
V.Krings, Leiden, 1995, p.780.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten